کاردرمانی کودک یکی از شاخههای علوم توانبخشی است که برای بهبود، تقویت و کمک به کودکانی که هر روزه با مشکلات جسمی، روانی یا شناختی دست و پنجه نرم میکنند به کار میرود. مجموعه تمرینات و روشهایی که در کار درمانی کودکان استفاده میشوند، در واقع کودکان را یاری میدهند تا در انجام کارهای روزمره بهتر عمل کرده و حضور پررنگتر و سالمتری در جامعه داشته باشند. کاردرمانی برای کودکان ممکن است مقصود درمانی داشته و گاهی نیز برای بهبود عملکرد مفاصل، عضلات و ذهن افراد استفاده شود که در ادامه به طور کامل با انواع و موارد آن آشنا خواهیم شد.
کار درمانی کودکان چیست؟
شاید در ابتدا برایتان سؤال شود که کاردرمانی به چه معناست. به طور خلاصه تمرکز علم کاردرمانی بر کمک به افرادی است که به خاطر انواع تصادفات، جراحیها، کهولت سن، ضربه و… در انجام فعالیتهای روزمره دچار ناراحتی و مشکل شدهاند؛ البته که کاردرمانی کوکان کمی متفاوت بوده و از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ چرا که اصلاح و بهبود یا حتی درمان برخی از اختلالات و حالات بدن، در این سنین که بیشترین مقدار رشد صورت میگیرد، میتواند بسیار مؤثر باشد. در واقع هدف اصلی و پاسخ به سؤال “کار درمانی کودکان چیست“، جدا از بهبود یا درمان عارضهها و اختلالاتی که در حال حاضر ممکن است وجود داشته باشند، روشی است که بتوان از بروز انواع مشکلات جسمی و ذهنی در آینده جلوگیری نمود.
چه کودکانی به کاردرمانی نیاز دارند؟
کاردرمانگران با استفاده از روشها و ابزارهای متنوع به کودکان کمک میکنند تا مشکلات خود را شناسایی کرده و برای بهبود آنها کار کنند. در واقع کار درمانی کودکان، رویکردی جامع و یک شکل نیست؛ یعنی برای هر کودک در هر سنی، مطابق با نیاز یا مشکلی که دارد طراحی و تحت نظر تراپیست انجام خواهد شد. مثلاً برای کودکانی که در سنین پایینتری هستند، کاردرمانی برای کمک به یادگیری ایستادن و راه رفتن انجام میشود. در مواردی ممکن است که کودک به شکل اشتباه روی صندلی یا زمین بنشیند یا قوز داشته باشد. در این شرایط کار درمانگر کودک یا همان تراپیست، با آموزش درست و اصلاح وضعیت بدن کودک، به او کمک میکند تا تا در آینده این وضعیتهای نادرست باعث بروز مشکلات جدی نشوند. کاردرمانی کودکان تنها به مسائل جسمی محدود نمیشود؛ بلکه به بچه کمک میکند تا در مهارتهای اجتماعی، عاطفی و شناختی که در زمره مهارتهای ذهنی و کاردرمانی ذهنی کودکان قرار میگیرند نیز پیشرفت کند.

انواع کاردرمانی کودکان
حال میدانیم که سه دسته اصلی در کاردرمانی کودکان وجود دارد؛ یعنی جسمی، ذهنی و SiPM که مخفف عبارت (Sensory integration Perceptual Motor) است. تا به اینجای متن درباره کاردرمانی جسمی و ذهنی کودکان شرح داده و موارد، اهمیت و اهداف آنها را برای شما بازگو نمودیم تا بتوانید حس و درک جدیدی از این موضوعات داشته باشید؛ اما شاید بپرسید که Si-PM در کار درمانی کودکان چیست؟
روش Sensory integration در کاردرمانی کودکان یا همان یکپارچگی حسی، برای کودکانی استفاده میشود که دارای عارضهها یا اختلالاتی نظیر ADHD (بیش فعالی)، SID، اوتیسم، بیبی دیجیتال و مشکلات دیگری از این قبیل بوده و نیازمند کار درمانی کودکان و کمک تراپیست خواهند بود.
Perceptual Motor در کاردرمانی کودک که مربوط به موارد درکی – حرکتی است، به کودک کمک میکند تا در فعالیتهایی که نیاز به هماهنگی اندامها خواهد بود، بتوانند به خوبی عمل کنند؛ مانند هماهنگی چشم و دست، لیلی کردن، جفتپا پریدن و…
از روشهای دیگری که تقریباً میتوان گفت زیرمجموعه یا ترکیبی از سه مورد اصلی در کاردرمانی کودکان هستند، میشود به موارد زیر نیز اشاره نمود:
- کاردرمانی اندام فوقانی و مهارتهای دست
- اتاق تاریک
- Eye Tracking
- ماساژدرمانی
- نوروتراپی
- رفتار درمانی
- آمادگی برای سنجش مدرسه
- گروه درمانی
- بازی درمانی
- کاردرمانی بیش فعالی
هدف از کاردرمانی کودکان چیست؟
همان طور که اشاره شد، کودکان در طی مراحل رشد خود به تواناییها و مهارتهای مختلفی نیاز دارند تا بتوانند کم کم و در آینده به طور مستقل زندگی کنند. برخی از کودکان ممکن است به دلیل مشکلات مادرزادی، آسیبهای ناشی از حوادث، یا شرایط رشدی نیازمند کمک و حمایت بیشتری باشند. دقیقاً همین جا است که نقش و اهمیت کاردرمانی کودکان پررنگ میشود. موارد و اهداف کاردمانی کودکان عبارتاند از:
- رفع مشکلات پردازش حسی و تنظیم احساسات: برخی از کودکان دچار اختلالات پردازش حسی هستند که باعث میشود در تنظیم محرکهای حسی مشکل داشته باشند. این کودکان ممکن است به صداها، نورها، یا لمس حساس باشند و دچار واکنشهای غیرطبیعی شوند. کاردرمانی با استفاده از رویکردهای پردازش حسی به این کودکان کمک میکند تا بهتر با محیط پیرامون خود سازگار شوند.
- بهبود پردازش بصری (پردازش بهتر اشکال، حروف و…)
- بهبود و آموزش مهارتهای حرکتی ظریف (Fine motor Skills): این مهارتها شامل توانایی کنترل حرکات دقیق دستها و انگشتان است. کودکانی که در این زمینه مشکل دارند ممکن است در نوشتن، نقاشی کردن، بستن دکمهها یا حتی گرفتن اشیا دچار مشکل شوند. کاردرمانگران با استفاده از تمرینهای خاص به کودکان کمک میکنند تا قدرت و هماهنگی لازم برای انجام این کارها را کسب کنند.
- بهبود و آموزش مهارتهای حرکتی درشت (Gross Motor Skills): این مهارتها به حرکات بزرگتر بدن مانند راه رفتن، دویدن، پریدن و تعادل مربوط میشود. کودکانی که در این زمینه مشکل دارند ممکن است در فعالیتهای بدنی و بازیهای جمعی شرکت نکنند. کاردرمانی از طریق تمرینات تعادلی، تقویت عضلات و هماهنگی بدنی به کودکان کمک میکند تا در این مهارتها بهبود یابند.
- ایجاد مهارتهای برنامه ریزی و سازماندهی: این روش از کاردرمانی کودک، با استفاده از روشهایی مانند بازی (بازیهای نوبتی، استراتژیک، پازل و…)، تصاویر و نمودارهای ساده، به کودک یاری میرساند تا در درک مسئولیتها بهتر عمل کرده و کارهای خود را به خوبی طبقهبندی، زمانبندی و در نهایت به بهترین شکل انجام نماید.
با مراجعه کلینیک تخصصی کاردرمانی و گفتاردرمانی همیشه بهار واقع در تهران، چیتگر، خیابان امیرکبیر، بعد از هاشم زاده، پلاک ۲۷۳ طبقه ۳، از بهترین تمرینات و خدمات بهرهمند شده و روند درمانی را بسیار سریعتر و لذتبخشتر پیش بگیرید.

- بهبود و پیشرفت مهارتهای خودتنظیمی: تراپیست و کاردرمانگر کودک با کمک به کودک، باعث میشود تا در مواضع خشم، ناراحتی و دیگر هیجانات، بتواند احساسات خود را بهتر درک کرده و کنترل آنها را به دست بگیرد تا به آرامش برسد.
- استقلال کودکان در انجام فعالیتهای روزمره: یکی از نتایج کاردرمانی این است که کودک با بهبود تواناییهای خود، احساس اعتماد به نفس بیشتری پیدا میکند. این اعتماد به نفس به کودک کمک میکند تا به طور مستقلتری به فعالیتهای روزمره بپردازد و در اجتماع فعالتر باشد.
- مهارتهای بازی (اجتماعی و عاطفی): یکی از جنبههای مهم رشد کودک، توانایی ارتباط برقرار کردن و تعامل با دیگران است. کودکانی که به دلیل مشکلات رشدی مانند اوتیسم در برقراری ارتباط مشکل دارند، میتوانند از کاردرمانی بهرهمند شوند. کار درمانگران با آموزش مهارتهای اجتماعی به کودکان کمک میکنند تا در تعاملات خود با دیگران موفقتر باشند.
- مهارتهای یادگیری (آموزشی و شناختی): بسیاری از مشکلات حرکتی و شناختی میتوانند مانعی برای موفقیت تحصیلی کودک باشند. کاردرمانی با بهبود مهارتهای حرکتی و تقویت تواناییهای شناختی به کودکان کمک میکند تا در محیط مدرسه عملکرد بهتری داشته باشند.
در نهایت، یکی از مهمترین اهداف کار درمانی کودک، بهبود کیفیت زندگی آنها است. کودکانی که تواناییهای خود را بهبود میبخشند، نسبت به زندگی و کارهای روزمره خود اعتماد به نفس بیشتری پیدا میکنند و از مشارکت در فعالیتهای خانوادگی، تحصیلی و اجتماعی حضور مؤثرتر داشته و لذت بیشتری میبرند.
کاردرمانی کودکان با کلینیکت
کاردرمانی کودک یکی از ابزارهای مهم در کمک به کودکان است که نه تنها به بهبود مهارتهای حرکتی و شناختی افراد کمک میکند، بلکه باعث ارتقای اعتماد به نفس، بهبود روابط اجتماعی و در نهایت بهبود کیفیت زندگی کودکان میشود. با توجه به اهمیت این رشته، نیاز است که خانوادهها و در مواردی حتی معلمهای مسئول با آگاهی از فواید و چگونگی انجام آن، همکاری لازم را با کاردرمانگر کودک را داشته باشند تا کودکان بتوانند به طور کامل از این خدمات بهرهمند شوند.
متخصصین کلینیکت، همواره در کنار خانوادههای دلسوز و نگران و فرشتههای ناز آنها حضور دارند تا بتوانند با ارائه بهترین خدمات کاردرمانی کودکان در منزل، به بهبود یا درمان مشکلات و عارضههای پیش آمده کمک کنند. شما میتوانید ضمن برقراری تماس با شماره، از مشاوره تخصصی و رایگان مشاورین کلینیکت بهرهمند شوید و بهترین راه حل و خدمات کاردرمانی در منزل را برای مشکل مد نظر دریافت نمایید.
فراموش نشود که نظرات، پیشنهادات و تجربیات ارزشمند خود را با ما در میان گذاشته و ما را در خدمات رسانی هرچه بیشتر و باکیفیتتر یاری نمایید. همینطور مطالب را برای آشنایان و عزیزان خود ارسال نمایید تا برای آنها نیز مفید واقع شود.
خدمات کاردرمانی کودک در منزل هم دارین ؟
سلام ترلان کیانپور عزیز
بله؛ میتوانید برای بهرهمندی از خدمات کاردرمانی کودکان در منزل، با شماره ۰۹۹۹۹۹۸۶۲۸۲ تماس حاصل فرمایید.
سلام من حس میکنم بچم یکم توی حفظ تعادلش اشکال داره . چند هفتس راه رفتنو یاد گرفته تازس هنوز ولی میترسم مشکلی داشته باشه باید چکار کنم ؟؟
سلام فیروزه عزیز
اگر احساس مینید که فرزند شما کمی به راهنمایی و کمک نیاز دارد، با شماره ۰۹۹۹۹۹۸۶۲۸۲ تماس بگیرید تا ضمن کسب اطلاعات کامل و بهرهمندی از مشاوره رایگان، از خدمات کاردرمانی کودکان بهرهمند شوید.
سلام بچم یکم دیر شروع کرد به راه رفتن اما الان اوکیه لازمه بیارمش کلینیک ؟؟
سلام دوست عزیز
این موضوع حیاتی نیست با توجه به این موضوع که فرزند شما به راحتی راه میرود؛ اما در صورت نیاز همواره میتوانید از خدمات کاردرمانی استفاده نمایید.
سلام میخواستم تشکر کنم بابت مطالب خوبتون
عالی واقعا نگرانی ادمو کم میکنه
بچم اوایلش یکم توی حفظظ تعادل ایراد داشت اما الان خیلی بهتره
ممکنه باز برگرده به اون حالت ؟؟ بیارمش کلینیک ؟؟
سلام مهدوی فر عزیز
اگر این مشکل بهبود یافته است، احتمال بازگشت آن بسیار بسیار کم است؛ اما هرگاه احساس نیاز به مشاوره و خدمات کاردرمانی داشتید، میتوانید از طریق لینک زیر از مشاوره تخصصی و انواع بهترین خدمات کاردرمانی در منزل بهرهمند شوید:
https://clinicet.ir/occupational-therapy/
بچه من 4 سالشه میتونم برای کاردرمانی ببرمش کلینیک ؟
سلام رضا عزیز
ابتدا شرایط فرزند شما باید توسط متخصص بررسی شده و سپس خدمات مورد نیاز در اختیار شما قرار بگیرد.
دوتسان برای من تجربه کاردرمانی توی خونه هم خوب بود پیشنهاد میدم