فلج مغزی از دسته بیماریها و عارضههایی است که نهتنها زندگی کودک را تحت تأثیر قرار میدهد، بلکه زندگی اطرافیان وی را نیز تحتالشعاع قرار خواهد داد. فلج مغزی میتواند به شدتها و شکلهای مختلفی بروز کند و در موارد شدیدتر، به طور کامل حرکت یا توانایی کنترل عضلات را مختل خواهد کرد. به همین دلیل کاردرمانی فلج مغزی کودکان یا سی پی، بسیار توصیه شده و به عنوان یکی از حیاتیترین و بهترین روشها برای از میان بردن این مشکل و عارضه شناخته میشود؛ چرا که کودکان مبتلا به فلج مغزی، به دلیل موارد و مشکلاتی که ذکر شد نیازمند مراقبت و توانبخشی مداوم هستند. استفاده از خدمات کاردرمانی فلج مغزی کودکان، بسیار به این فرشتههای ناز کمک میکند تا مهارتهای لازم برای انجام فعالیتهای روزمره را توسعه داده و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند. البته که پیش از دریافت هرگونه خدمات، نیازمند هستید تا موارد، روشها، نکات، چالشها و فرایند آن را بدانید. با ما همراه باشید.
فلج مغزی کودکان چیست؟
پیش از هر چیز، باید دانست که چه اتفاقاتی سبب بروز چنین مشکلی در کودکان خواهد شد. فلج مغزی یا CP (Cerebral Pulsy) در واقع یک اختلال عصبی مزمن است که بر حرکت و هماهنگی اندامهای بدن تأثیر میگذارد. در واقع آسیب به سیستم عصبی مرکزی یا آسیبهای شدید مغزی که در اوایل زندگی و حتی قبل از تولد به فرد وارد میشوند، سبب خواهند شد تا فرد دچار فلج مغزی بشود. این عارضه نوعی ناتوانی دائمی است که عمدتاً بر کنترل عضلات و هماهنگی حرکت تأثیر میگذارد، باعث محدودیتهای حرکتی، ناهنجاریهای عضلانی، سفتی یا شلی غیرعادی عضلات و مشکلات تعادل خواهد شد. همچنین در برخی از موارد، فلج مغزی ممکن است باعث مشکلات حسی، شناختی و ارتباطی شود. در نظر داشته باشید که این عارضه پیشرفت نکرده و شدیدتر نخواهد شد؛ اما علائم آن پیشرفت خواهند کرد.
کودکان مبتلا به فلج مغزی معمولاً نیاز به مداخلات چندجانبه دارند تا بتوانند بر چالشهای روزمره خود غلبه کنند. در چنین شرایطی است که اهمیت کاردرمانی فلج مغزی کودکان و در واقع تاثیر کاردرمانی بر فلج مغزی پررنگ خواهد شد که با تمرکز بر بهبود مهارتهای حرکتی، عملکردی، حسی و شناختی، به کودکان کمک میکند تا به بیشترین سطح ممکن از استقلال و مشارکت در فعالیتهای روزانه دست یابند.
چه کودکانی به کاردرمانی فلج مغزی نیاز دارند؟
حال قبل از دریافت خدمات کاردرمانی فلج مغزی برای کودک دلبند خود، باید نسبت به علائم و نشانههای این عارضه نیز مطمئن شوید. البته همواره در نظر داشته باشید که مواردی که ذکر خواهیم کرد، صرفاً تضمین بر ابتلای کودک شما به فلج مغزی نخواهند بود و تشخیص این موضوع به عهده متخصص و پزشک خواهد بود؛ اما دانستن آنها نیز خالی از لطف نیست:
- تشنج
- حرکات غیر ارادی و رعشه در بدن
- اسپاسم
- آتاکسی
- حرکات پرشی و چرخشی آرام
- ریجیدیتی
- شل یا سفت بودن عضلات و ماهیچهها
- امکان حرکات تنها یک نیمه بدن
- اختلال در راه رفتن
- غوز داشتن یا به صورت دولا راه رفتن
- حرکت نامتقارن یا زانوهای ضربدری
- مشکل در برداشتن یا نگه داشتن اجسام
- اختلال در صحبت کردن و ادای کلمات و عبارات
- مشکل در یادگیری و اختلال در مهارتهای شناختی
- مشکل در بلع غذا و جاری شدن آب دهان
- تأخیر در رشد
یادآوری نماییم که موارد بالا تضمین بر ابتلای کودک شما به فلج مغزی نخواهند بود، چرا که ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشند؛ اما اصلاً نگران نباشید! شما میتوانید از طریق تماس با شماره 02144935308 از مشاوره رایگان و تخصصی مشاورین کلینیکت بهرهمند شده و بهترین خدمات کاردرمانی فلج مغزی را استفاده نمایید. همچنین میتوانید به کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی همیشه بهار، به آدرس تهران، چیتگر، خیابان امیرکبیر، بعد از هاشم زاده، پلاک ۲۷۳ طبقه ۳ مراجعه فرمایید و از بهترین خدمات کاردرمانی و گفتار درمانی بهرهمند شوید؛ اما اگر مراجعه حضوری به مطب و صرف هزینه و انرژی برای شما مقدور نیست، میتوانید به راحتی از خدمات هوم ویزیت و کاردرمانی در خانه کلینیکت بهرهمند شده و در کمترین زمان و در گرما و آرامش خانه خود، فرایند درمانی را از سر بگیرید.

انواع کاردرمانی فلج مغزی برای کودکان چیست؟
این عارضه ممکن است به اشکال مختلفی در افراد بروز پیدا کند؛ چرا که مغز قسمتها و بخشهای متفاوتی دارد که هر یک وظیفه کنترل و پردازش فعالیتهای اندام بهخصوصی را به عهده دارند. این موارد عبارتاند از:
- مونو پلژی: در این شکل از فلج مغزی، تنها یک عضو از بدن دچار اختلال میشود. به طور مثال تنها یک دست یا یک پای کودک دچار مشکلات حرکتی و عصبی خواهد شد.
- همی پلژی: تمرکز کاردرمانی برای فلج مغزی کودکان در کودکی که دچار همی پلژی است، بر این است که دو عضو را تحت تمرین و فعالیت قرار بدهد؛ زیرا یک نیمه از بدن دچار اختلال خواهد شد. این مورد از لیست که دست و پای راست یا دست و پای چپ دچار مشکل میشوند، از رایجترین موارد فلج مغزی است.
- دای پلژی: در ارتباط با نوع دای پلژی از فلج مغزی، کاردرمانی فلج مغزی کودکان در بهبود عملکرد پاهای کودک تأثیر چشمگیری خواهد گذاشت. فرد کاردرمانگر یا تراپیست سعی خواهد کرد تا با کمک به کودک، او را در ایستادن، نشستن و مواردی که پاهای او درگیر است یاری دهد.
- تری پلژی: اگر سه عضو از بدن کودک در فلج مغزی دچار مشکلهای حرکتی و عصبی بشود، فرد کاردرمانگر خواهد کوشید تا با انجام نرمشها و تمرینهای مخصوص، تواناییهای بدن کودک را بهبود ببخشد. به طور مثال کودکی که در حرکت دو پا و یک دست خود دچار ناراحتی است، با انجام تمرینات با دست سالم خود، توانایی آن دست را افزایش و اندامهای دیگر را بهبود خواهد بخشید.
- کوادرو پلژی: کوادرو به معنی عدد 4 است؛ یعنی مغز کودک در کنترل 4 عضو از بدن او کم توان یا ناتوان خواهد بود. این مورد از انواع کاردرمانی فلج مغزی کودکان، جزو پراستفادهترین و رایجترین روشها است.
- تترا پلژی: اگر تمامی اعضای بدن کودک شامل سروگردن، دو دست و دو پای او دچار مشکلات حرکتی و عضلانی بشود، میتوان گفت که به این نوع از فلج مغزی دچار شده و نیازمند کاردرمانی خواهد بود.
اضافه نماییم که در استفاده از خدمات کاردرمانی برای کودکانی که مبتلا به دای پلژی یا همی پلژی هستند، باید بهسرعت اقدام نمایید؛ چرا که هر چه سریعتر فرایند درمانی را شروع نمایید، تأثیر بیشتری داشته و سریعتر به بهبودی خواهند رسید.
هدف و نقش کاردرمانی فلج مغزی کودک
بهبود مهارتهای حرکتی: به عنوان اساسیترین موارد که ترجیح دادیم پیش از موارد دیگر آن را شرح بدهیم، بهبود مهارتهای حرکتی درشت و ظریف بوده که یکی از اصلیترین اهداف کاردرمانی در کودکان مبتلا به فلج مغزی به شمار میرود. مهارتهای حرکتی درشت در کاردرمانی فلج مغزی کودکان شامل توانایی انجام حرکتهایی نظیر نشستن، ایستادن، راه رفتن، حمام کردن و حفظ تعادل است که عموماً در این نوع از حرکات دچار مشکل و ناراحتی خواهند بود. از سوی دیگر، مهارتهای حرکتی ظریف شامل توانایی کنترل دقیقتر عضلات کوچک، بهویژه در دستها و انگشتان مثل نوشتن و برداشتن اجسام و نگه داشتن آنها یا استفاده از قاشق و چنگال خواهد بود.
کاردرمانگر با تخصص خود و بهرهگیری از تکنیکهای مختلف و تمریناتی که روی فعالیتهای حرکتی متمرکز هستند، به کودکان کمک میکنند تا تواناییهای خود را در این حوزه تقویت نموده و بهبود ببخشند. این تمرینات معمولاً شامل بازیهایی هستند که با قرار دادن فشار مناسب که تحت نظر کاردرمانگر روی عضلات فرد انجام میشوند، باعث افزایش و حفظ تعادل، بهبود هماهنگی میان اعضای بدن و به طور کلی افزایش مهارتهای کودک روی کنترل ماهیچههای خود خواهد بود. در مواردی ترکیب تمرینات گفته شده نیز میتواند بسیار مؤثر باشد. به طور مثال تمرینات تعادلی و هماهنگی مانند رقصیدن یا لیلی کردن، میتواند به کودک کمک کند تا بهتر راه برود، تعادل خود را بهتر حفظ نماید، ارتباط میان اعضای بدن خود را بهتر برقرار نماید و حرکات دقیقتری با دستها و انگشتان خود انجام دهد.
در مواردی که کودک به شدت دچار ناتوانی حرکتی است، کاردرمانگران از وسایل کمکی مانند واکر، صندلی چرخدار، و ابزارهای تخصصی دیگر استفاده میکنند تا به کودک در انجام فعالیتهای روزمره کمک کنند. این ابزارها به کودکان اجازه میدهد تا با حداکثر استقلال ممکن، فعالیتهای روزانه خود را انجام دهند.

تقویت مهارتهای روزمره و شخصی: کودکان مبتلا به فلج مغزی معمولاً در انجام فعالیتهای شخصی خود مانند غذا خوردن، لباس پوشیدن و بهداشت شخصی دچار مشکل هستند. کاردرمانگران با آموزش تکنیکهای خاص و استفاده از وسایل کمکی مناسب، به کودکان کمک میکنند تا این مهارتها را بهبود بخشند که میتواند بهتدریج، استقلال کودک در انجام کارهای شخصی خود را افزایش داده و اعتماد به نفس او را تقویت کند.
برای مثال، کاردرمانگر ممکن است از ابزارهای تغییر یافته نظیر قاشقهای منحنیشکل برای کودکانی که توانایی گرفتن اشیا را بهخوبی ندارند، استفاده کنند. همچنین تکنیکهای پوشیدن لباس و مدیریت بهداشت فردی به کودک آموزش داده میشود تا بتواند بهمرور زمان این وظایف را به طور مستقل انجام دهد و بدون کمک شخص دیگری انجام بدهد.
بهبود مهارتهای حسی و شناختی: علاوه بر مشکلات حرکتی، بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی با مشکلات حسی و شناختی نیز روبهرو هستند که به کاردرمانی فلج مغزی نیاز شدید پیدا خواهند کرد. این مشکلات ممکن است شامل ناتوانی در پردازش اطلاعات حسی مانند لامسه، تشخیص صدا و نور باشد. همچنین کودکان ممکن است در تشخیص فضا و زمان یا حل مسائل شناختی ساده نیز دچار مشکل شوند.
کاردرمانگران با استفاده از تمرینات حسی – حرکتی به کودکان کمک میکنند تا این مشکلات را کاهش دهند. این تمرینات میتواند شامل فعالیتهایی باشد که با تحریک حسهای مختلف مانند لمس و بینایی، به کودک کمک کنند تا اطلاعات حسی را بهتر پردازش کرده و به طور مؤثرتری به محیط اطراف خود پاسخ دهد. بهبود این مهارتها میتواند به کودکان کمک کند تا در محیطهای اجتماعی و آموزشی بهتر عمل کرده و توانایی بیشتری در تعامل با دیگران داشته باشند.
حمایت روانی و اجتماعی از کودک: علاوه بر چالشهای فیزیکی، بسیار دیده میشود که کودکان مبتلا به فلج مغزی، با مشکلات روانی و اجتماعی نیز مواجه شوند و رفتهرفته روحیه خود را از دست میدهند. مشکلاتی نظیر اضطراب، افسردگی، یا احساس ناتوانی میتواند به دلیل محدودیتهای فیزیکی و عدم توانایی در مشارکت کامل در فعالیتهای همسالانشان ایجاد شود. کاردرمانی فلج مغزی کودکان با تمرکز بر فعالیتهای خلاقانه و تفریحی، به کودکان کمک میکند تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهند و از طریق مشارکت در فعالیتهای اجتماعی و گروهی، به احساس تعلق بیشتری دست پیدا کنند. از طرفی کاردرمانگر در فرایند کاردرمانی فلج مغزی، همواره تغییرات ریز و درشت کودک را به او یادآوری خواهد کرد تا متوجه پیشرفتهای خود بوده و روند درمانی را به شکل بهتری پیش بگیرد.
کاردرمانگران برای تقویت مهارتهای اجتماعی کودک و کمک به بهبود ارتباطات او، اغلب از بازیدرمانی یا فعالیتهای گروهی استفاده میکنند که بهعنوان یکی از مؤثرترین روشها در این امر شناخته میشود. این فعالیتها به کودک امکان میدهد تا با دیگر کودکان در محیطهای پر محبت و بدون اضطراب ارتباط برقرار کرده و ترسهای خود را کنار بگذارند. بازی بهعنوان یک ابزار مهم در کاردرمانی، نه تنها به بهبود مهارتهای حرکتی و شناختی کمک میکند، بلکه فرصتی برای تقویت مهارتهای اجتماعی و تعامل با دیگران را نیز فراهم میسازد؛ به شکلی که علاوه بر تمرینات کاردرمانگر، کودکان میتوانند از استعدادها مهارتهای یکدیگر نیز یاد بگیرند.
خدمات کاردرمانی فلج مغزی کودکان در کلینیکت
به طور خلاصه بخواهیم بگوییم، نقش اصلی کاردرمانی در کودکان فلج مغزی، بهبود کیفیت زندگی و افزایش استقلال کودکان در انجام فعالیتهای روزمره و شخصی است؛ به شکلی که روحیه خود را بازیابی نمایند و در آینده در انجام چنین فعالیتهایی دچار مشکل نشوند. همانطور که در متن به این موارد اشاره شد این حوزه از توانبخشی، با استفاده از تمرینات حرکتی، حسی و شناختی، به کودکان کمک میکند تا بر مشکلات جسمی و روانی خود غلبه کنند و به سطح بالاتری از توانمندی و اعتماد به نفس دست یابند.
مشاورین و متخصصین کلینیکت همواره در کنار شما عزیزان حضور دارند تا شما را در غلبه بر انواع کم توانیها و ناتوانیهای جسمی و ذهنی یاری دهند. یادآوری میکنیم که میتوانید بهراحتی از خدمات کاردرمانی در منزل نیز استفاده نمایید.
حتماً نظرات، پیشنهادات و تجربیات ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید تا بتوانیم در مسیر خدمترسانی بهتر عمل نماییم. مطالب و مقالات را برای عزیزان و نزدیکان خود نیز ارسال نمایید تا برای آنها نیز مفید واقع شوند.
بهترین خدمات کاردرمانی با کلینیکت.
خدماتتون واقعا حرفه ای و با کیفیت هستش ممنونم از زحماتتون
جامع و مفصل . ممنون از مطالب خوبتون
سلام کار درمانی فلج مغزی به راه رفتن کمک میکنه ؟؟
سلام الهام عزیز
کاردرمانی همواره بهعنوان یکی از بهترین روشها برای بهبود اختلالات حرکتی شناخته و استفاده شده است.
پیشنهاد میکنم یه مطلب هم راجع به نقش والدین تو تمرینات کاردرمانی بذارین